Asaf Divanı Hanedanda Bir Asi

• EDEBİYAT - Biyografi ve Otobiyografi
• Akçağ Yayınları

Dünya tarihinin en önemli hanedanlarından biri olan Osmanlılar, yerli ve yabancı pek çok araştırmacının dikkatini çekmiş ve haklarında yüzlerce yayın yapılmıştır. Osmanlı Devletinin en sıkıntılı olduğu dönemde Abdülhamid'in kız kardeşi Seniha Sultan'la evlenerek hanedan üyesi olan Damad Mahmud Celaleddin Paşa da devleti ve halkı temelinden sarsan bu sıkıntılara kurban olmuş son Osmanlılardan biridir. Hanedan mensubu olmasına ve hatta bir süre Adliye Nazırlığında bulunmasına rağmen, kayınbiraderi Abdülhamid'le ters düşerek oğulları Prens Sabahattin ve Lütfullah Beyi yanına alıp Avrupa'ya kaçan Damad Mahmut Celaleddin Paşa, çocukları ile birlikte Marsilya, Paris, Cenevre, Londra ve hatta Mısır'da uzun ve sıkıntılı yıllar geçirdikten sonra vatanından uzakta ölerek Parlaşez'e defnedilmiştir. (1903) Kısa bir süre sonra afv-ı şehenşahi ile kemikleri İstanbul'a getirilerek, Eyüp'e nakledilmiştir. (1907). Paşa merhum bir kasidesinde: Pay-lağzideyim amma vatanımdan bir gün Yine dil-şad olacakdır dönüşümden medfen (Şuand vatanımdan uzak düşmüş durumdayım ama yine de bir gün dönüşümden mezarım sevinecektir ) der ve öyle de olur... Hayatının büyük bir bölümü siyasi mücadeleler içerisinde geçen paşanın, oğlu Prens Sabahattin'in şöhreti gölgesinde kalan ve ihmal edilen yönlerinden birisi de şairliğidir. Asaf mahlasıyla yazdığı şiirlerini Damad Halil Paşazade Damad Mahmud Paşanın Eş'arı adı altında bir araya getirerek Kahire'de bizzat bastırmıştır. Asaf Divanı adıyla tamamı ilk kez Latin harflerine aktarılan şiirlerinden anlaşılacağı üzere Paşa; hemen tamamı sosyal içerikli olan 250 civarındaki rübaisi, Racine'den yaptığı manzum trajedi tercümesi ve donanmayı Haliç'te çürümeye terk eden Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa için Zafername tarzında yazdığı kasideleri ile edebiyat tarhimizin unutulmuşluk köşesine terk edilmeyi hak etmeyecek kudretteki kalemlerinden birisidir.