Dönüşüm Hastanesi

• İletişim Yayınları

Yıl 1939, Almanların Polonya'yı işgal etmelerinin üstünden az bir zaman geçmiştir. Ailesinden uzakta yaşayan ve ülkesinin geleceği hakkında karamsar düşüncelere sahip olan genç doktor Stefan Trzyniecki, bir arkadaşının önerisine uyarak taşradaki bir akıl hastanesinde çalışmaya başlar. Bu hastanede karşılaştığı tuhaflıklar ve acılar, dışarıdaki çılgın dünyanın bir yansıması gibidir; hekimler, belki de kenidi akıllarını kaçırmamak için dış dünyadaki savaşa, katliamlara ve barbarlıklara kayıtsız bir tutum takınırlar, kendilerini mesleklerine ve soyut felsefi tartışmalara verirler. Bir cerrah, ameliyat masasında kibirini ve gururunu insan hayatına üstün tuttuğunu kanıtlar. Hastaneye sığınan bir şair istilacıların hakim ideolojisine kapılarak kendini bir dahi gibi görür, sıradan insanları değersiz bulur. Aralarında insani değerleri korumaktan vazgeçmeyenler de vardır; hastane müdürü Pazckowzki, Almanlar hastaneyi işgal ettiğinde, hastalarını toplama kamplarına göndermemek için elinden geleni yapar. Stanislav Lem, 1948'de yazdığı bu ilk romanında otobiyografik ögelere de yer vermiş. Almanlar Polonya'yı işgal ettiğinde Lem 18 yaşındaydı ve tıp öğrenimini yarıda bırakmak zorunda kaldı. Bir süre araba tamircisi ve kaynakçı olarak çalıştıktan sonra, 1946'da Krakow'a dönerek tıp fakültesini bitirdi. Dönüşüm Hastanesi, savaşın dehşetine ve acımasızlığına yakından tanık olan yazarın en zor koşullarda bile insani bakış açısını ve tıp etiğini terk etmek istemeyen bir hekimin çaresizliğini ve korkularını anlattığı olağanüstü bir roman.