Şerif Mardin bu kitabında, Türkler arasında modern siyasî fikirlerin öncülerinin, Türk toplumunun dokusundaki değişmeleri, geleneksel Osmanlı dünya görüşünün modern Batılı görünümle ne kadar bütünleşebildiğini inceliyor; Osmanlı İmparatorluğu'nda modern aydın hareketinin önce İttifak-ı Hamiyyet adıyla bilinen gizli örgüt aracılığıyla, sonra Jön Türk bayrağı altında oluşmasını anlatıyor. Mardin'e gire, Yeni Osmanlıların islâmi kavramlarla aydınlanmacıların düşünceleri arasında senteze ulaşmalarını zorlaştıran, aydınlanma ideolojisindeki seküler unsurdan çok, dönemin siyasî gelişmeleridir.