İlk Basımı 1937 yılında “Yeni Kitapçı” tarafından basılan roman, Sabahattin Ali’nin roman türünde ilk eseridir. Öykü yazarı olan Ali’nin bu eseri MEB Ortaöğretim 100 Temel Eser Listesinde yer almaktadır. YKY tarafından ilk olarak 1999 yılında basılan roman günümüzde YKY (Yapı Kredi Yayınları) tarafından basılmaya devam edilmektedir. Kitabın editörlüğü Ayfer Tunç, yeni kapak tasarımı ise “Nahide Dikel” tarafından yapılmıştır. 1985 yılında Sinema filmine uyarlanan romanın filminde Talat Bulut, Derya Arbaş ve Ahmet Mekin’in rol almış, filmin yönetmenliğini ise “Feyzi Tuna” üstlenmiştir. Kuyucaklı Yusuf konusu itibariyle ailesinin katledilmesiyle sahipsiz kalan dokuz yaşındaki Yusuf’un olayı soruşturmak için Kuyucak’a gelen Nazilli Kaymakamı Selahattin Bey tarafından evlatlık alınması ve çocuğun daha sonraki hayatı anlatılmaktadır. Edebiyat eleştirmenlerine göre Yusuf karakteri, köyden şehre göç edip şehir hayatına uyum sağlayamayan insan tipinin habercisi olarak değerlendirilmektedir.
İlk sayfada anlatılan cinayetle birlikte sürükleyici etkisi başladı ve kitap bir anda bitti. Yazarın baş karakter olan Yusuf'la cezaevinde tanıştığı düşünülüyor. Yusuf ile Muazzez'in aşkı etrafında gelişiyor olaylar. Zengin-fakir, zalim-mazlum, saf-yozlaşmış ve köy-kent gibi karşıtlıkları işlemiş bir kitap. Eleştirmen Alaattin Karaca'ya göre Yusuf karakteri, köyden kente çeşitli nedenlerle göç eden ve uyum sağlayamayan köylü tipinin habercisidir. Aslında kitap Anadoluda ki toplumsal yaşamın güçlüklerini de konu edinmiş. Adaletsiz düzen derinlemesine yoğun bir şekilde işlenmiş.
Romantikliğiyle beni etkilemiş olan Yusuf karakteri kitabın akıcılığına akıcılık katıyor. Sabahattin Ali kitaplarına karşı zaafımdan mıdır bilmem ama tüm kitaplarını bir çırpıda bitirip tadını damağımda bırakmayı başarıyorum. Derin yalnızlığı, umutları çok güzel işlemiş bir kitap. Sabahattin Ali yine dönemi çok iyi yansıtmış. Herkes tarafından sevilen Yusuf’un yetim olması da yürek burkan detaylardan. Yusuf birçok şeyi içine atmış kendi köşesinde derin yalnızlığıyla beni alıp başka yerlere götürdü.