Boğaziçi'nde Yalılar, İnsanlar

• GEZİ VE TURİZM - İstanbul - Kent Yaşamı TARİH - Hatırat - Anı - Mektup - Osmanlı Tarihi
• İletişim Yayınları

Bir 'Boğaziçi Tarihi' değil bu; yalıların mimarí özellikleri üstüne bir kitap da değil. Yalılardan çok, yalılarda yaşayanların kişilikleri ve hayatları üstüne bir kitap. Yapmaya çalıştığım şeyi Çelik Gülersoy'a anlattığımda, 'Anladım' demişti; 'Binadan çok zina yazacaksın'... Her ne kadar 'mimarí bir iddiası olmasa da, Boğaz ve yalılarla ilgili bir şey yazan bir insan, artık iyice sayıları artan yeni, beton, zevksiz yapılarla ilgilenmek istemiyor. Sonunda 'bina' anlatmasan da, anlattığın insanların oturduğu konutlar mimarí özellikleriyle ilginç ve çekici olmalı. Bu zorunlu kararı verince, böyle özelliklere sahip yapıların, birkaç istisna dışında, geçen yüzyıldan kalma olduğu görülüyor. Sözü geçen insanların çoğuda, hiç değilse doğum yıllarıyla, o yüzyılın insanları. Tabiî epeycesinin hayatı bu yüzyılda da devam etmiş. Dolayısıyla sonuçta ortaya çıkan şey, dedikodu düzeyinde bir Ondokuzuncu Yüzyıl Tarihi oluyor ('dedikodu' derken bunu küçümsemiyorum, çünkü bence en ciddi tarihçilik en fazla dedikoduyu içermeli). Osmanlı'nın son döneminde ve Cumhuriyet boyunca, bu ülkede adı geçen herkes bir şekilde Boğaziçi'yle bağlantılı olmuş. Fransızca 'histoire' kelimesi hem 'tarih', hem de 'hikâye' anlamına gelir. İşte benim bu kitap da tam bu kesişme noktasına oturmak üzere yazıldı. (İç Kapaktan)