Sovyet Tarihçiliği Nazarında Türk Dünyası

• POLİTİKA - Uluslararası İlişkiler
• IQ Kültür-Sanat Yayıncılık

XIX. asrın Rus tarihçiliğinde Türklere gösterilen düşmanca alaka, Rusya imparatorluğunun Türk - Müslüman (Kırım, Kafkasya, Türkistan, Balkanlar ve Küçük Asya) dünyasına karşı tecavüzkâr emellerinden ileri geliyordu. Fakat, Batı Avrupa, Türk, Rus ve Ukrayna Türkologlarının eserleri sayesinde, Karamzin, Pogodin, Slovyev, İlaovayskiy, Klüçevskiy ve Platonov gibi Rus tarihçilerinin büyük devletçilik nazariyeleri XX. asırda tenkide tâbi tutuldu. Bu işte, Türk halklarının kültürünü ve Türkistan tarihini bilmekte eşsiz olan akademisyen V. Barthold ile çok cepheli bir müsterik ve Türkiye ve Kırım tarihleri üzerinde tetkikleri ile tanınmış akademisyen A. Kırımski'nin hizmetleri büyük olmuştur. Dil ve Tarih tetkikleri Altınordu'nun payitahtı Saray şehrinde (Prof. V. Barthold) ve diğer yerlerde yapılan hafriyat ve elde edilen eserlerle de takviye olundu. Türklerin kültürsüzlüğü hakkındaki eski tasavvurlar terk edildi: Altınordu türk hanlıklarından Kazan'ın Astarhan'ın ve Kırım'ın ve Türkistan devletlerinin, kendilerini askeri üstünlük neticesinde esir etmiş olan Moskof çarlığına nispetle, muhteva itibarile daha zengin ve daha mütenevvi maddi ve manevi kültüre malik bulundukları meydana çıktı. Sultanlar Türkiye'sinin 5000'i mütecaviz şaire (Prof. Smirnov'un Türk Edebiyatı Tarihi ve akademisyen Korş'un müdirriyeti altında intişar etmiş olan Dünya Edebiyatı'na göre) ve bıraktıkları eserlere, bu güne kadar gelmiş olan 1000'e yakın tarihçiye (Alman alimi F. Babinger'in Die Osmanischen Geschichtsschreiber und ihre Werke adlı eserine göre) malik bulunduğu anlaşıldı. Türkiye imparatorluğunun veyahut Kırım hanlığının, harpler esnasında, düşmanlarına maruz bıraktıkları tahribat, başka devletlerin Türkiye, Azerbaycan, Şimali Kafkasya, Kırım, İdi - Ural ve Türkistan'da yaptıkları tahribat yanında ehemmiyetsiz kalacaktır...