Modernizm, Otomobil Kültürü ve Reklam

• İNSAN VE TOPLUM - Kültür Sosyolojisi - Medya
• Ütopya Yayınevi

Bu çalışmada, otomobilin reklam metinlerinde insan biçimselleştirilmesi sonucunda ortaya çıkan melez varlık "otomobil-insan" tartışılırken, söz konusu yeni oluşumun arkasında bulunan modernist mekanizma anlayışı, teknokrasi ve tüketim kültürünün yabancılaşma etkisi dile getirilmektedir. Modern tüketim toplumundaki gündelik yaşamı yapılandıran en önemli meta-simgelerden biri olan otomobilin, National Geographic Dergisi'nde motorlu araç reklamlarındaki tüm sunum biçimlerini ele alan bu çalışmada incelenen reklam metinlerinin her biri, devasa tek bir reklamın ayrı bir parçasıymış gibi ele alınmaktadır. Reklam metinlerinde insan biçimselleştirilerek sunulan otomobile, ideal modern bireyin özellikleri yüklenmektedir. Modern bir proje olarak "otomobil-insan", modern bireye kapitalizmden, mekândan-zamandan, toplumsal cinsiyet ve kusursuzluk baskısından bağımsız olan bir özgürlük alanı yaratıyor görünmektedir. Ancak gerçekte otomobil, modern toplumda devasa bir panoptikon işlevi görmektedir. Modern yaşamın düşünsel anlamıyla odağı olan modern özne, merkezdeki rolünü otomobil kültürü içerisinde otomobile bırakırken tam, bütün ve özerk doğasını da araca terk etmektedir. Bu kitapta, ideal modern öznenin kimliğini oluşturan toplumsal cinsiyet, ilerlemecilik, milliyetçilik, modern bilim anlayışı, teknoloji, zaman-mekân algılayışı gibi temel öğeler ayrı ayrı ele alınarak reklam metinleri çözümlenmektedir.