Sultan Abdülhamid Han ve Ermeni meselesi

• TARİH - Ermenistan ve Ermeni Sorunu - Osmanlı Tarihi
• Kum Saati Yayıncıları

Sultan II. Abdülhamid ve Ermeni meselesi Türkiye'nin gündeminden hiçbir zaman düşmeyen iki konu. Birçok insan için bir Ermeni'nin "cennet mekân Sultan Ab'dül Hamid Han" demesi mümkün değildir, ama bunu söyleyen bir Ermeni çıktı. Levon Panos Dabağyan, Türkiye'de yaşayan Ermeni cemaati içinde oldukça önemli yerlere gelmiş bir insan. Genç yaşta gazeteciliğe başlayan ve çeşitli gazetelerde muhabirlik ve köşe yazarlığı yapan Dabağyan, bir dönem de Ermeni Patriği'nin basın sözcülüğünü yürütmüş. "Türkiye Ermenileri'nin Tarihi" isimli kitabın da yazarı olan Dabağyan'ın son çalışması ise Ermeni Meselesi'nin başlangıcında yer alan Sultan II. Abdülhamid ve onun döneminde Ermeniler'in yaptıklarına ilişkin. "Sultan Abdülhamid Han ve Ermeni Meselesi" isimli kitabında, bildik tavırlardan uzak olan yazar, diasporada yaşayan Ermeniler'in propagandasını yaptıkları fikirleri de savunmuyor. Çalışmasını kaynaklara dayanarak meydana getiren Dabağyan'ın bu denli farklı olmasının sırrı, "Ben Türk dostu Ermeni değil, atalarımın asırlarca bu topraklarda yaşadığı Türk Ermeni'si Dabağyan'ım" sözlerinde gizli olsa gerek. Konuya uluslararası güç mücadelesinin bir ürünü olarak bakmaya çalışan Dabağyan, kesinlikle tarihçiler tarafından incelenmesi gereken bir eser meydana getirmiş. Kitap üç ayrı bölümden oluşuyor. Birinci bölümde Sultan Abdülhamid'in hayatını ve Osmanlı İmparatorluğu'nun o dönem içinde bulunduğu durumu anlatan Dabağyan, bu bölümde belki de tarihî bir hatanın düzeltilmesi için fırsat oluşturuyor. Sultan Abdülhamid'in annesi Tir-i Müjgan Hatun'un Ermeni kökenli olduğu uzun zamandan beri yazılıp çizilen bir hususken, Dabağyan, bunun böyle olmadığını, Tir-i Müjgan Hatun'un Çerkez asıllı bir insan olduğunu yazıyor. İkinci bölümde, Sultan Abdülhamid döneminde Ermeniler'in yaptıkları çalışmalarla ilgili bilgiler veren yazar, üçüncü ve son bölümde, Ermeni meselesi ile ilgili çeşitli alanlardaki yazılarını toplamış. Dabağyan, kitabına ek olarak, Ermeni meselesi ile ilgili bir çok ismin kısa biyografisini de koymuş. 2023 (Aylık Dergi)